«او فاطمه است»؛ نقطۀ عزیمت خوانندگان برای شناخت حضرت زهرا(س)

«او فاطمه است» نقطۀ عزیمت مناسبی برای خوانندگانی است که شناختن حضرت زهرا را به طور تخصصی دنبال نکرده‌اند و قصد دارند با مفاهیم بزرگی که دربارۀ ایشان گفته شده‌است، آشنایی بیشتری پیدا کنند.

به گزارش مشرق، امام حسن عسکری به عمۀ خود، حکیمه خاتون، می‌فرمایند که آیۀ «انا انزلناه فی لیلة القدر» را بر مولود آخرالزمان بخوانند؛ در تاویل این فرمایش، هانری کربن -فیلسوف و شیعه‌شناس فرانسوی- در کتاب «اسلام در سرزمین ایران» می‌نویسد که رمز شب قدر، حضرت فاطمه است و پگاهی که در انتهای شب قدر طالع می‌شود، ظهور منجی آخرالزمان است، این تاویل به همراه توصیف‌شدن حضرت فاطمه به عنوان سرور زنان عالم، بیانگر معنای ژرفی از یکی از ابعاد وجود ایشان است؛ به این معنی که حضرت فاطمه چهرۀ برجستۀ حکمت‌شناسی و به‌مثابۀ الهۀ خرد تشیع است و می‌توان فاطمیت را همان حکیمیت ائمۀ اطهار قلمداد کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای مخاطبانی که شناختن دختر گرامی رسول خدا_ را به شکل تخصصی و در آثار مکتوب تخصصی دنبال نکرده‌اند، کمتر کتابی را می‌توان یافت که بعد حِکمی و چهرۀ حکیمانۀ ایشان را آشکار کرده‌باشد؛ با وجود این، کتاب «او فاطمه است» توانسته‌است نقطۀ عزیمتی به ابعاد حکمی و معارف فاطمی برای این دسته از خوانندگان باشد. این کتاب در کنار پرداختن به زندگینامه، سیره و فضائل سرور زنان عالم، ابعاد حِکمی حضرت را با عنایت به دعاها و تعقیبات وارد شده از ایشان یادآور می‌شود و علاوه بر این، ابعاد حِکمی را با شیوۀ مبارزۀ سیاسی پیوند می‌دهد.

بخش دوم کتاب «او فاطمه است» با عنوان «حکمت و معارف فاطمه» شامل سه فصل است که منابع معارف، معارف نظری و معارف عملی حضرت را به اجمال توضیح می‌دهد. خوانندۀ محترم با مطالعۀ این بخش، به تبیین برهان‌های عقلی اثبات وجود خداوند و انحای توحید (ذاتی، صفاتی، افعالی) در بیان حضرت توجه پیدا می‌کند، همچنین با دیدگاه‌های وجودشناسی و معناشناسی اسما و صفات خداوند در کلام حضرت آشنا می‌شود. نکتۀ مهم این است که نویسندۀ کتاب، تمام این موارد را بر متون دعاها و تعقیبات وارد شدۀ حضرت -که برای گوش و چشم مسلمانان آشنا است- بنا می‌کند. با توجه به این توضیحات، می‌توان کتاب «او فاطمه است» را مدخلی بر دعاشناسی و یادآوری اهمیت جمله‌های صادر شده از معصوم در قالب دعا، برای خوانندگان به شمار آورد؛ برای مثال: دعای حضرت فاطمه بعد از نماز عشا بیانگر شناخت فطری خداوند است، دعای روز جمعه و تعقیب نماز عصر ایشان بیانگر چگونگی رؤیت وجه‌الله است، برهان حدوث را از نیایش‌های پس از نمازهای عصر و مغرب حضرت می‌توان فهمید، برهان علیت در نیایش پس از نماز عشای حضرت زهرا بازتاب دارد. کتاب توانسته‌است به خوبی بازتاب وجه حِکمی در نیایش‌ها و تعقیبات نماز حضرت را آشکار کند و علاوه بر این در ارجاع‌های متعدد به خطبۀ فدکیه، رئوس این مطالب را در کنار هم یادآور شود. می‌توان با توجه به این بخش از محتوای کتاب، «او فاطمه است» را یکی از آثار تازه و خلاق در مواجهه با شناختن دختر گرامی رسول خدا قلمداد کرد. این کتاب نه تنها نقطۀ عزیمت مناسبی برای ورود به شناختن عمیق‌تر ویژگی‌های ایشان است، بلکه مدخل مناسبی برای ورود به کتاب گران‌سنگ «دانشنامۀ فاطمی»، برای کسانی است که قصد دارند موضوعات را تخصصی دنبال کنند.

«او فاطمه است» پیوند وجه حکیم‌ بودن و مبارز سیاسی بودن حضرت را نشان می‌دهد و حضور ایشان در اجتماع را (به هنگام خطبه‌خواندن در مسجد پیامبر، سخن‌گفتن با مهاجمان به خانه‌اش، سخن‎گفتن در جمع زنان مهاجر و انصار) بررسی می‌کند. به هنگام حضور حضرت در اجتماع، معارف حقیقی و حکمت‌ الهی از زبان حضرت جاری می‌شوند و به تکلم در می‌آیند و در ذیل همین حکمت است که دفاع از امام معصوم را برعهده گرفته‌است و بر حقانیت خلافت ایشان استدلال و خطابه می‌کند. پس حضرت زهرا نه‌تنها چهرۀ برجستۀ حکمت‌شناسی تشیع است بلکه چهرۀ برجستۀ امام‌شناسی و دفاع از حریم ولایت نیز هست.

بخش اول «او فاطمه است» دقایق ظریفی از کودکی حضرت زهرا را آشکار می‌کند و خواننده متوجه می‌شود که حضرت به چه دلایلی -از سوی پیامبر اعظم- در دوران خردسالی «ام ابیها» خطاب شدند؛ بنابراین کتاب وجه پیامبرشناسی (نبوت‌شناسی) صدیقۀ طاهره را نیز نمایان می‌کند. چهره‌های حکمت‌شناسی، توحیدشناسی، امام‌شناسی و پیامبرشناسی حضرت در این کتاب، در شکلی استدلالی با توجه به سیره و گفتار حضرت، آشکار می‌شود که این نکته، دلیل دیگری بر تازگی و خلاق‌بودن این اثر است؛ به این معنی که «او فاطمه است» کتابی نیست که به شکل روایی و تعبدیِ صرف بخواهد برخی از ویژگی‌های شخصیتِ همسر امیرالمومنین را یادآور شود، بلکه تلاش کرده‌است این ویژگی‌ها از کلام و سیرۀ ایشان استخراج شوند و کار به عمل برآید.

گذشته از تمام ویژگی‌هایی که در بندهای قبلی به آن‌ها اشاره شد، کتاب مورد بحث، شخصیت حضرت زهرا را درون خانه نیز توصیف می‌کند و نشان می‌دهد یگانه گوهر بی‌همتای آفرینش و الهۀ خرد تشیع چگونه به کارهای منزل همت می‌گمارد و در کنار داشتن ژرفای بی‌مانند در حکمت الهی، در کار تدبیر خانه و تربیت فرزندان می‌کوشد. همۀ این ویژگی‌های فردی، اجتماعی، سیاسی، عبادی و حِکمی حضرت فاطمۀ زهرا از ایشان یک الگوی برای تمام ابنای بشر و حتی امامان معصوم ساخته‌است و خلاصه‌کردن حضرت در پشت پرده‌ای در اندرون خانه و تاکید بر همت ایشان در انجام‌دادن کارهای خانه، بدون التفات به سایر ابعاد وجودی و شخصیت ایشان، ستمی بزرگ در حق ایشان و در حق زنان مسلمان است.

خلاصۀ مطلب اینکه «او فاطمه است» نقطۀ عزیمت مناسبی برای خوانندگانی است که شناختن حضرت زهرا را به طور تخصصی دنبال نکرده‌اند و قصد دارند با مفاهیم بزرگی که دربارۀ ایشان گفته شده‌است، آشنایی بیشتری پیدا کنند؛ همچنین این کتاب مدخل مناسبی برای خواندن کتاب گران‌سنگ «دانشنامۀ فاطمی» است و به همین دلیل اشتیاق خوانندگان خود برای شناختن بیشتر دختر گرامی پیامبر اعظم را بی‌پاسخ نمی‌گذارد. از سوی دیگر ویژگی‌های وجودی و شخصیتی حضرت، به شکل روایی و تعبدی صرف بازگو نمی‌شود، بلکه با ارجاع به سیره و سخنان ایشان، استدلال و استخراج می‌شوند؛ در نهایت کتاب «او فاطمه است» بر «الگو بودن»، «تراز سبک زندگی بودن» و «گوهر هستی بودن» حضرت فاطمۀ زهرا استدلال عقلانی می‌آورد و به هر روی سخنی بیشتر از این نمی‌توان گفت که «او فاطمه است».

*صادق عبدالهی ارجنکی

منبع: مشرق

کلیدواژه: قیمت حکیمه خاتون رسول خدا حضرت زهرا حضرت فاطمه زهرا امیرالمومنین مشرق فاطمه زهرا امام حسن عسکری امیرالمؤمنین حضرت فاطمه فاطمه پیامبراعظم ایران مشرق نیوز شهادت حضرت زهرا خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت حضرت زهرا او فاطمه تخصصی دنبال حضرت فاطمه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۹۹۹۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام جعفر صادق (ع)؛ شخصیت مهم در جهان اسلام و مکتب شیعه

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد هادی مشیری خراسانی، کارشناس مذهبی درمورد شاگردان امام جعفر صادق (ع) گفت: امام جعفر صادق علیه‌السلام به عنوان یک شخصیت ویژه‌ی اسلامی؛ هم در جهان اسلام و هم در مکتب شیعه مطرح هستند.

وجود مبارک امام صادق علیه‌السلام در دوران خود از عظمتی برخوردار بودند که دانشمندان مطرح زمان نسبت به عظمت علمی حضرت علیه‌السلام همیشه معترف بودند. شخصیت‌هایی مثل ابوحنیفه، مالک و شخصیت‌های دیگری که بعضاً از شاگردان امام جعفر صادق علیهم السلام در میان شیعه محسوب می‌شدند. مثل جناب جابر حیان که دانشمندی اهل طوس بود و برای ادامه تحصیل به ری رفت و سپس، از آن جا عازم مدینه شد و به محضر امام جعفر صادق علیه السلام رسید و دو سالی در محضر حضرت علیه‌السلام شاگردی کرد و علوم فراوانی را فرا گرفت و وقتی برای دستگیری‌اش داخل منزلش رفتند و دستگیرش کردند مقداری از علوم خود را در کتاب‌های خود منتقل کرده بود که این کتاب‌ها توسط دشمنان زمان ازبین رفتند و بخش اندکی از علوم و رساله‌ها و کتاب‌های ایشان در اختیار شیعیان باقی ماندند و همین مقدار اندک از کتاب و رساله‌های ایشان باعث شدند تا این دانشمند بزرگوار به عنوان پدر علم شیمی در دنیا مطرح شود. 

حجت‌الاسلام مشیری خراسانی تصریح کرد: مفضل، یکی دیگر از شاگردان امام جعفر صادق (ع) و از اندیشمندان زمان خود بودند و حضرت علیه السلام عنایت ویژه‌ای به ایشان داشتند که در یک مقطعی هر روز صبح، امام جعفر صادق علیه السلام به ایشان مباحث توحیدی را در قالب معارف زیست محیطی و انسان شناسی و علوم مختلفی از این قبیل آموزش می‌دادند و این شاگرد امام جعفر صادق علیه السلام، کتابی را به نام «توحید مفضل» نوشت که حقیقتاً امروز، یکی از آثار فاخر علمی در جهان به ویژه نزد شیعه و مسلمانان است و وقتی این کتاب‌ها و آثار شاگردان امام جعفر صادق علیه السلام و افرادی که به دست حضرت علیه السلام تربیت شده و رشد پیدا کرده‌اند را نگاه می‌کنیم عظمت کار امام جعفر صادق علیه السلام، خودش را نشان می‌دهد. 

این کارشناس مذهبی مطرح کرد: هشام بن حَکَم از دیگر افرادی بود که از شاگردان و پرورش یافته‌های امام جعفر صادق علیه السلام به شمار می‌آمد که هارون عباسی درمورد ایشان می‌گفت زبان هشام در دل‌های مردم از هزاران شمشیر موثرتر است. 

وجود مبارک امام جعفر صادق علیه السلام علاوه بر تربیت شاگردان نسبت به رسیدگی به امور جامعه خود تلاش و همت ویژه‌ای داشتند؛ به طوری که حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، بخشی از درآمد‌های خود را صرف نیازمندان جامعه کرده و حتی بخشی از آن‌ها را با بردن آذوقه درب منزلشان به صورت گمنام تأمین می‌کردند. به همین دلیل، به دوستان و شاگردان خود تأکید زیادی می‌کردند که اگر نیاز ندارند کار و تلاش کرده و با آن، دیگران را تأمین کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مشیری خراسانی افزود: یکی از دوستان امام جعفر صادق علیه السلام نقل می‌کند که در مسجد مشغول عبادت بوده است و حضرت امام جعفر صادق علیه السلام وارد مسجد پیامبر (ص) شدند و دیدند که دوست حضرت (ع) مشغول عبادت و دعا هستند. 

امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند که این وقت روز، این جا چه می‌کنی؟ آن فرد عرض کرد: آقا. الحمدالله وضع مالی بنده خوب است و دیگر، نیازی به کار کردن ندارم و به اندازه کافی، دارایی دارم و به همین دلیل، می‌خواهم بقیه عمرم را به عبادت صرف کنم. 

امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: خیر. برو و کار کن و با انجام کار و بدست آوردن درآمد خود، زندگی دیگران که نیاز دارند را تأمین کن.

 این نشان دهنده نگاه عمیق اسلام به کسب و کار و ایجاد درآمد در سطح جامعه است؛ یعنی به گونه‌ای کسب درآمد کنیم که اگر خودمان به آن نیازی نداریم حداقل، دیگران بهره‌مند شوند. بنابراین، افراد در هر فضای اقتصادی که باشند موظف هستند برای تأمین جامعه و نیاز دیگران کار کنند و از درآمد و ثروت بدست آمده، دیگران را مورد بهره‌مندی قرار دهند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت